ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ: ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗ ΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ , ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΚΑΙ ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Ο όρος κιρσοκήλη χαρακτηρίζει την κιρσοειδή διάταση και ελικοειδή πορεία των σπερματικών φλεβών που απαρτίζουν το σπερματικό φλεβικό δίκτυο, πάνω από τον όρχη, κατά την πορεία του σπερματικού τόνου.
Η κιρσοκήλη ανευρίσκεται περίπου στο 15% του γενικού πληθυσμού, αλλά σε ποσοστό 35% σε άνδρες με πρωτοπαθή υπογονιμότητα και σε 70-81% σε άνδρες με δευτεροπαθή υπογονιμότητα (1).
Η κιρσοκήλη αποτελεί τη συχνότερη αιτία υπογονιμότητας που επιδέχεται χειρουργική αντιμετώπιση. Μπορεί να γίνει κλινικά εμφανής ήδη από την εφηβεία . Υπολογίζεται ότι κλινική κιρσοκήλη ανευρίσκεται περίπου στο 15% όλων των εφήβων, με σημαντική επικράτηση της εντόπισης αριστερά (2). Ωστόσο λείπουν ακριβείς και έγκυρες επιδημιολογικές μελέτες προσδιορισμού της ακριβούς επίπτωσης στους εφήβους.
Η σημασία της αναγνώρισης και διάγνωσης της κιρσοκήλης στην εφηβική ηλικία, έγκειται στο ότι ήδη από αυτήν την ηλικία η κιρσοκήλη μπορεί να επιδρά αρνητικά στη φυσιολογική ανάπτυξη του εφηβικού όρχεος και στη σπερματογένεση (3).
Στο 90 % των περιπτώσεων, η κιρσοκήλη εντοπίζεται ετερόπλευρα και αριστερά. Η δεξιά κιρσοκήλη συνδυάζεται κατά κύριο λόγο με αμφοτερόπλευρη εντόπιση και αφορά περίπου το 10 % των πασχόντων. Η παρουσία όμως ετερόπλευρης δεξιάς κιρσοκήλης είναι σπάνια και πάντα πρέπει να εγείρει υποψίες ύπαρξης θρόμβωσης της κάτω κοίλης ή κάποιας χωροκατακτητικής εξεργασίας στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο και να γίνεται πάντα έλεγχος για τον αποκλεισμό τέτοιας παθολογίας (4).
Η δημιουργία της κιρσοκήλης οφείλεται κυρίως στους ακόλουθους παράγοντες:
- Έλλειψη ή ανεπάρκεια των βαλβίδων των σπερματικών φλεβών, που προδιαθέτει όπως είναι φυσικό στην παλινδρόμηση του αίματος κατά μήκος της φλέβας. Το ελάττωμα μάλιστα αυτό, φαίνεται ότι είναι αρκετά πιό συχνό στην αριστερή σπερματική φλέβα και αυτό βεβαίως εξηγεί εν μέρει και την συχνότερη αριστερή εντόπιση (5).
- Εκβολή της αριστερής σπερματικής φλέβας υπό ορθή γωνία στην αριστερή νεφρική φλέβα, γεγονός που καθιστά πολύ πιό ευχερή την παλινδρόμηση αίματος από αυτήν, σε σχέση με τη δεξιά σπερματική που εκβάλλει υπό οξεία γωνία στην κάτω κοίλη φλέβα και δεν προδιαθέτει σε παλινδρόμηση (5).
- Πίεση της αριστερής σπερματικής φλέβας ανάμεσα στην κάτω μεσεντέρια αρτηρία και την αορτή (φαινόμενο του καρυοθραύστη), που προκαλεί δυσχέρεια στην αποχέτευση του αίματος διά μέσου της αριστερής σπερματικής φλέβας (6).
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΡΣΟΚΗΛΗΣ
Η κιρσοκήλη δέν εκδηλώνεται με κάποια θορυβώδη συμπτωματολογία, θα λέγαμε μάλιστα ότι τείνει να είναι ασυμπτωματική, καθώς οι πάσχοντες παραπονούνται για συμπτώματα άλγους ή δυσφορίας σε ένα ποσοστό της τάξεως μόλις του 2 – 10 % (22).
Αυτό όμως που είναι πολύ σημαντικό, είναι η αρνητική επίδραση της κιρσοκήλης στην ανάπτυξη του εφηβικού όρχεος, ο οποίος συχνά παρουσία της κιρσοκήλης αποτυγχάνει να ακολουθήσει ο φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να υπολείπεται σε μέγεθος από τον ετερόπλευρο όρχη, καθώς και από το αναμενόμενο για την ηλικία του (7).
Επίσης, πολύ σημαντική είναι και η επίδραση της κιρσοκήλης στη σπερματογένεση: σε πολύ μεγάλο ποσοστό πασχόντων (90%), υπάρχει μειωμένη κινητικότητα σπέρματος, ενώ στο 65% διαπιστώνεται μείωση της συγκέντρωσης των σπερματοζωαρίων σε επίπεδα μικρότερα των 20 εκ. / ml.
Ο όρος κιρσοκήλη χαρακτηρίζει την κιρσοειδή διάταση και ελικοειδή πορεία των σπερματικών φλεβών που απαρτίζουν το σπερματικό φλεβικό δίκτυο, πάνω από τον όρχη, κατά την πορεία του σπερματικού τόνου.
Η κιρσοκήλη ανευρίσκεται περίπου στο 15% του γενικού πληθυσμού, αλλά σε ποσοστό 35% σε άνδρες με πρωτοπαθή υπογονιμότητα και σε 70-81% σε άνδρες με δευτεροπαθή υπογονιμότητα (1).
Η κιρσοκήλη αποτελεί τη συχνότερη αιτία υπογονιμότητας που επιδέχεται χειρουργική αντιμετώπιση. Μπορεί να γίνει κλινικά εμφανής ήδη από την εφηβεία . Υπολογίζεται ότι κλινική κιρσοκήλη ανευρίσκεται περίπου στο 15% όλων των εφήβων, με σημαντική επικράτηση της εντόπισης αριστερά (2). Ωστόσο λείπουν ακριβείς και έγκυρες επιδημιολογικές μελέτες προσδιορισμού της ακριβούς επίπτωσης στους εφήβους.
Η σημασία της αναγνώρισης και διάγνωσης της κιρσοκήλης στην εφηβική ηλικία, έγκειται στο ότι ήδη από αυτήν την ηλικία η κιρσοκήλη μπορεί να επιδρά αρνητικά στη φυσιολογική ανάπτυξη του εφηβικού όρχεος και στη σπερματογένεση (3).
Στο 90 % των περιπτώσεων, η κιρσοκήλη εντοπίζεται ετερόπλευρα και αριστερά. Η δεξιά κιρσοκήλη συνδυάζεται κατά κύριο λόγο με αμφοτερόπλευρη εντόπιση και αφορά περίπου το 10 % των πασχόντων. Η παρουσία όμως ετερόπλευρης δεξιάς κιρσοκήλης είναι σπάνια και πάντα πρέπει να εγείρει υποψίες ύπαρξης θρόμβωσης της κάτω κοίλης ή κάποιας χωροκατακτητικής εξεργασίας στον οπισθοπεριτοναϊκό χώρο και να γίνεται πάντα έλεγχος για τον αποκλεισμό τέτοιας παθολογίας (4).
Η δημιουργία της κιρσοκήλης οφείλεται κυρίως στους ακόλουθους παράγοντες:
- Έλλειψη ή ανεπάρκεια των βαλβίδων των σπερματικών φλεβών, που προδιαθέτει όπως είναι φυσικό στην παλινδρόμηση του αίματος κατά μήκος της φλέβας. Το ελάττωμα μάλιστα αυτό, φαίνεται ότι είναι αρκετά πιό συχνό στην αριστερή σπερματική φλέβα και αυτό βεβαίως εξηγεί εν μέρει και την συχνότερη αριστερή εντόπιση (5).
- Εκβολή της αριστερής σπερματικής φλέβας υπό ορθή γωνία στην αριστερή νεφρική φλέβα, γεγονός που καθιστά πολύ πιό ευχερή την παλινδρόμηση αίματος από αυτήν, σε σχέση με τη δεξιά σπερματική που εκβάλλει υπό οξεία γωνία στην κάτω κοίλη φλέβα και δεν προδιαθέτει σε παλινδρόμηση (5).
- Πίεση της αριστερής σπερματικής φλέβας ανάμεσα στην κάτω μεσεντέρια αρτηρία και την αορτή (φαινόμενο του καρυοθραύστη), που προκαλεί δυσχέρεια στην αποχέτευση του αίματος διά μέσου της αριστερής σπερματικής φλέβας (6).
ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΚΙΡΣΟΚΗΛΗΣ
Η κιρσοκήλη δέν εκδηλώνεται με κάποια θορυβώδη συμπτωματολογία, θα λέγαμε μάλιστα ότι τείνει να είναι ασυμπτωματική, καθώς οι πάσχοντες παραπονούνται για συμπτώματα άλγους ή δυσφορίας σε ένα ποσοστό της τάξεως μόλις του 2 – 10 % (22).
Αυτό όμως που είναι πολύ σημαντικό, είναι η αρνητική επίδραση της κιρσοκήλης στην ανάπτυξη του εφηβικού όρχεος, ο οποίος συχνά παρουσία της κιρσοκήλης αποτυγχάνει να ακολουθήσει ο φυσιολογικό ρυθμό ανάπτυξης, με αποτέλεσμα να υπολείπεται σε μέγεθος από τον ετερόπλευρο όρχη, καθώς και από το αναμενόμενο για την ηλικία του (7).
Επίσης, πολύ σημαντική είναι και η επίδραση της κιρσοκήλης στη σπερματογένεση: σε πολύ μεγάλο ποσοστό πασχόντων (90%), υπάρχει μειωμένη κινητικότητα σπέρματος, ενώ στο 65% διαπιστώνεται μείωση της συγκέντρωσης των σπερματοζωαρίων σε επίπεδα μικρότερα των 20 εκ. / ml.
